«Πρέπει να φύγετε - όχι απόψε, όχι σε μια ώρα, αλλά ΤΩΡΑ αμέσως», προειδοποίησε τους κατοίκους που ζουν σε ζώνες εκκένωσης ο κυβερνήτης της Πολιτείας. «Οι πλημμύρες θα είναι καταστροφικές και τα νερά θα καλύψουν τα σπίτια», δήλωσε με έμφαση. «Μην πιστέψετε ότι η καταιγίδα πέρασε όταν κοπάσουν οι άνεμοι. Η πλημμύρα θα ακολουθήσει και θα σας σκοτώσει». Οι τυφώνες έρχονταν από την Καραϊβική και την Κούβα.
Η Πολιτεία ερήμωσε, οι πόλεις εκκενώθηκαν, τα καταφύγια γέμισαν. 70.000 άνθρωποι σε 300 κρατικά καταφύγια. Ο τυφώνας «Χοσέ» εξασθένησε κάπου πάνω από τον Ατλαντικό. Ο τυφώνας «Ιρμα» χτύπησε ανελέητα τη Φλόριντα και συνέχισε βόρεια μέχρι να εξασθενήσει. Ο αριθμός των νεκρών μόνο στη Φλόριντα έχει ανέβει στους 36, ενώ 77 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Καραϊβική, 4,3 εκατομμύρια σπίτια και επιχειρήσεις παραμένουν σήμερα βυθισμένα στο σκοτάδι στη Φλόριντα και τις γειτονικές Πολιτείες, πολλές κατοικημένες περιοχές στο βόρειο τμήμα της Πολιτείας βρίσκονται ακόμη κάτω απ' το νερό.
Οι εικόνες έφτασαν σε εμάς με την ένταση του επείγοντος, με τη μορφή που αποκτά η πληροφορία για κάποιον άμεσα ενδιαφερόμενο. Παρακολουθήσαμε το γεγονός μέρα με τη μέρα. Την αναμονή, το χτύπημα, τον απολογισμό. Κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ για μια πλημμύρα στο Μπανγκλαντές ή για έναν τυφώνα στην Ιαπωνία (ποιος θυμάται σήμερα τον τυφώνα «Lionrock» του 2016 με τους 550 νεκρούς του;). Θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτό που βιώνουμε είναι μια παγκοσμιοποίηση του κέντρου προσοχής, της εστίασης και του ειδικού βάρους. Του βάρους των πόλεων, των ανθρώπων, των ζωών.
Η είδηση δεν είναι η πλημμύρα ή ο τυφώνας. Η είδηση είναι η εισβολή του φυσικού φαινομένου σε έναν κόσμο οικείο. Ακόμα και αν αυτή η οικειότητα είναι απόλυτα πλαστή, προβληματική και κατασκευασμένη. Η εισβολή των λέξεων που περιγράφουν την καταστροφή, τη βίαιη μετατόπιση από το συνηθισμένο και την κατάρρευση στο καθημερινό λεξιλόγιο.
Στο πρώτο του μυθιστόρημα «The Drowned World» (ελληνικά «Η πλημμύρα» από τις εκδόσεις Αίολος) ο J. G. Ballard περιγράφει τη ζωή σε έναν κόσμο που έχει πλημμυρίσει. Τη ζωή στην επιφάνεια ενός βυθισμένου Λονδίνου, εκεί όπου τα αμφίβια επικρατούν, οι θερμοκρασίες εκτοξεύονται στα ύψη και οι άνθρωποι επιβιώνουν σε στρατόπεδα κάπου στους πόλους της Γης. Γραμμένο το 1962 σε έναν κόσμο αρκετά μακριά από τους φόβους της οικολογικής καταστροφής και του φαινομένου του θερμοκηπίου, ο Ballard περιγράφει ένα παγκόσμιο συναίσθημα με όρους φυσικού φαινομένου. Τις αναμνήσεις του μεγάλου πολέμου που ήταν ακόμα ζωντανές, το πυρηνικό του τέλος και τον πυρηνικό μετεωρισμό του ψυχρού πολέμου. Το μοτίβο και η χρήση του είναι λίγο-πολύ κοινά σε όλες τις post-apocalyptic αφηγήσεις: το κοντινό μέλλον ως αποτύπωση φόβων, αποτελεσμάτων και ευθυνών της σύγχρονης ανθρωπότητας.
Αυτό που διαχωρίζει το μυθιστόρημα του Ballard είναι το γεγονός πως χρησιμοποιεί το περιβάλλον και το σκηνικό της Αποκάλυψης για να αποτυπώσει τον ψυχισμό και το ασυνείδητο των πρωταγωνιστών του. Ενα κοινό χαρακτηριστικό σε όλα τα μυθιστορήματα του Ballard (ακόμα και αυτά που διαδραματίζονται στο παρόν) είναι πως οι άνθρωποι κατασκευάζουν το περιβάλλον τους για να αποτυπώσουν εκεί τον ψυχισμό τους. Ο,τι μας περιβάλλει είναι ένας ατελείωτος καμβάς όσων εμπεριέχουμε.
Η αφήγηση της πλημμύρας του Ballard και η αφήγηση της οικειότητας των αμερικανικών τυφώνων μιλούν για την ίδια ιστορία: για τη συνόρευσή μας με την καταστροφή, για την κοινοτοπία των σπόρων της και την τάση μας να τους προβάλλουμε στην πλήρη τους άνθηση. Οι εικόνες από τη Φλόριντα είναι ταυτόχρονα κομμάτια από ένα μέρος του συλλογικού ασυνείδητου. Μιας αφήγησης που περιλαμβάνει την καταστροφή, το καταφύγιο, τη μετάλλαξη του προσώπου του κόσμου όπως τον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Την ένταση στη Βόρεια Κορέα ή τη Μέση Ανατολή, την αλλαγή του κλίματος και την αποτύπωση της εγκληματικής ανθρώπινης ασυδοσίας. Από την πολιτική του Τραμπ σε σχέση με το περιβάλλον και τις επιχειρήσεις, μέχρι την Eldorado Gold στις Σκουριές και το έγκλημα του Σαρωνικού.
(στην Εφημερίδα των Συντακτών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου