Ιστορία ανάμνησης και Stand-up

Κάπου μέσα σε έναν Οκτώβρη πριν από 5 χρόνια, στο Dunkel το μπαρ της Πανόρμου είχαμε κλείσει να κάνουμε μια παράσταση Stand-up. Εγώ έπαιζα ενάμισι περίπου χρόνο ενώ ο Βύρωνας Θεοδωρόπουλος θα έκανε την πρώτη του εμφάνιση. Τον Βύρωνα μου τον είχε γνωρίσει μια κοινή φίλη στο ίδιο μπαρ, πιάσαμε να μιλάμε για την κωμωδία και είπαμε -γιατί όχι- ας γίνει μια παράσταση. Αν θυμάμαι καλά την παράσταση την είχε παρουσιάσει ο Δημήτρης Δημόπουλος (παλαιός των ημερών στο Stand-up), που έτυχε να τον πετύχουμε στο κοινό αφού πρώτα τον δωροδοκήσαμε με τσάι συμπάθεια και μια ικανοποιητική ποσότητα ναρκωτικών (αστειεύομαι βέβαια, άλλωστε όλοι γνωρίζουν πως ο Δημήτρης προτιμάει το φασκόμηλο από την πρέζα). Λόγω έλλειψης σκηνής ή παταριού όλη η παράσταση έγινε πάνω σε ένα δερμάτινο σκαμπό και μεις προσπαθούσαμε καταρχήν να μην πέσουμε και δευτερευόντως να είμαστε αστείοι. Λίγο η άγνοια του κινδύνου της έκθεσης και λίγο το απόλυτα φιλικό κλίμα -ήταν τότε που στις παραστάσεις ερχόντουσαν μόνο φίλοι, συγγενείς άντε και με το ζόρι φίλοι φίλων- έκανε την βραδιά εντυπωσιακή (τουλάχιστον για εμάς τους δύο). Ήταν τότε που το χαμόγελο το θεωρούσαμε επιτυχία και το γέλιο θρίαμβο. Τότε που οι κανόνες της κωμωδίας ήταν κάτι λίγο- πολύ άγνωστο, ο κωμικός ρυθμός κάτι σχετικό και η όλη κατάσταση θύμιζε περισσότερο χειροποίητο δώρο προς τους φίλους (σαν σε γενέθλια όταν δεν έχεις λεφτά) παρά πραγματική παράσταση.

Ο καιρός πέρασε, με τον Βύρωνα ξανασυναντηθήκαμε αρκετές φορές σε παραστάσεις μαζί με αρκετούς άλλους (πιο συχνά με τον Δημήτρη Χρηστοφορίδη). Ο καιρός πέρασε το Stand-up άρχισε να αναπτύσσεται, να οργανώνεται, να έρχονται νέοι κωμικοί, οι παλαιότεροι να αναπτύσσονται όλο και περισσότερο. Aπέκτησε κοινό και άρχισε να κατοχυρώνεται ως μια νόμιμη μορφή έκφρασης και διασκέδασης. Το μόνο σίγουρο, τελικά, είναι πως ο καιρός πέρασε.

Κάπου εκεί, λίγα χρόνια μετά και πολλές παραστάσεις μετά, εγώ τα παράτησα. Ήταν λίγο-πολύ όταν κατάλαβα πως η κωμωδία έχει πολύ συγκεκριμένους κανόνες, ένα αυστηρό πλαίσιο μέσα στο οποίο οφείλεις να κινηθείς αν θες να παράξεις ουσιαστικό αποτέλεσμα, καθώς και μια δεδομένη εργασιακή ηθική. Όταν κατάλαβα δηλαδή πως η κωμωδία είναι κάτι το σοβαρό. Γι αυτό αποφάσισα να ασχοληθώ με την ποίηση (και εδώ αστειεύομαι φυσικά). Ήταν μάλλον η πρώτη φορά που κατάλαβα πως αν είναι να κάνεις κάτι, καλό είναι να το κάνεις καλά. Πως τα χόμπι, ή οι ασχολίες οφείλουν να απασχολούν αποκλειστικά εμάς τους ίδιους (και το stand-up από τη φύση του αποκλείει κάτι τέτοιο). Πως αν θες να κάνεις κωμωδία οφείλεις πριν απ όλα να μάθεις να κοιτάς τον κόσμο ως κωμικός (να κάτι κοινό με τον ποιητή και την ποίηση). Είμαι της άποψης πως στην τέχνη σπάνια μπορούν να υπάρξουν διπλοθεσίτες (τουλάχιστον με όμοιες αξιώσεις σε παραπάνω από μια τέχνη). Πως αν θες να πετύχεις κάτι, οφείλεις πάνω απ όλα να το δουλεύεις και να δουλεύεις ως την εξάντληση. Πως η ομορφιά (και το γέλιο) συχνά προϋποθέτει άπειρες ανιαρές ώρες δουλειάς και μικροτεχνίας στην λεπτομέρεια, στο ελάχιστο, στο τίποτα. Αν δεν μπορείς να ακολουθήσεις αυτή τη συνθήκη καλύτερα να το παρατήσεις ή έστω να το κρατήσεις για τον εαυτό σου.

Αυτή την ομορφιά του γέλιου, αυτές τις άπειρες ώρες δουλειάς και μικροτεχνίας στη συμπύκνωσή τους συνάντησα την προηγούμενη Κυριακή στο Passport όταν πήγα να δω την παράσταση ‘’Τούνδρα, Τάιγκα, Στέπα’’, την κωμική solo performance του Βύρωνα. 300 παραστάσεις μετά από εκείνον τον Οκτώβρη και μπροστά σε περίπου 1000 άτομα ο Βύρωνας Θεοδωρόπουλος μας προσέφερε μια από τις ομορφότερες κωμικές στιγμές που έχουμε ζήσει. Και μαζί την σημασία της επιθετικής ανατροπής της κωμωδίας, την ένταση της σάτιρας και τη λυτρωτική υπόθεση του γέλιου.

Και για εμένα προσωπικά (που ήδη πριν την παράσταση είχα αρχίσει να αναπολώ όλα αυτά και ακόμη περισσότερα) μια απόδειξη για το που μπορείς να φτάσεις αν εργάζεσαι επίμονα και ανελλιπώς και κυρίως αν αγαπάς άνευ όρων την τέχνη σου.

(για τους λίγους που δεν βρέθηκαν εκεί η παράσταση θα κυκλοφορήσει σύντομα σε audio CDως ένα από τα πρώτα stand up comedy albums στην ελληνική δισκογραφία.)

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)