Τετάρτη 26 Αυγούστου 2015

Σήμερα ο Μιχάλης ξύπνησε χαζός

Είναι εκείνο το συναίσθημα που τον κατέκλυζε -πιο πολύ αίσθηση παρά αντίληψη, πιο πολύ ένας τρόπος τού να είσαι παρά τρόπος τού να σκέφτεσαι-, το συναίσθημα πως ήτανε χαζός. Σήμερα λοιπόν ο Μιχάλης ξύπνησε χαζός.

Ανθρωπος που πολλοί θα χαρακτήριζαν οξυδερκή κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Μηχανικός, μεταπτυχιακός (όχι πως κάτι τέτοιο σημαίνει και πολλά στην τροπαιοθήκη του παρόντος), σε υψηλό επίπεδο πρακτικός, με κινήσεις μετρημένες και ευθύβολες και επιμέρους ικανότητες στην επίλυση προβλημάτων, γρίφων, παιχνιδιών που οξύνουνε το πνεύμα. Μα σήμερα η μέρα είναι διαφορετική και αυτός ένας διαφορετικός Μιχάλης, γιατί σήμερα ο Μιχάλης ξύπνησε χαζός.

Είναι αυτή η αίσθηση… Σαν όλα να φιλτράρονται από ένα αμφίβολο ενδιάμεσο. Σαν οι εικόνες των δεδομένων στο κεφάλι του να γίνονται ορατές πίσω από ένα διάφανο παραπέτασμα. Παραπέτασμα που αφήνει τις όψεις να περνούν στην όραση, αλλά με τρόπο τέτοιο ώστε να τις θολώνει στα όρια της παραμόρφωσης.

Η εξυπνάδα άλλωστε είναι ευκρίνεια, όραση της λεπτομέρειας και αντίληψη του όλου ως κάτι αυτοτελούς και ταυτόχρονα ως άθροισμα του επί μέρους.
Είναι και αυτή η διαφορά στην ταχύτητα επίσης. Οι σκέψεις που στάζουν αργά σαν από μπουκωμένο λάστιχο και καταφέρνουν να διαβρώνουν περισσότερο το σύνολο παρά να το τροφοδοτήσουν ή να το δροσίσουν έστω. Ή μάλλον όχι η ταχύτητα, αλλά η παντελής έλλειψη ρυθμού. Αυτό το ακανόνιστο βάδισμα των σκέψεων, το μουδιασμένο περπάτημα ύστερα από πολλές ώρες ακινησίας, που πάντοτε αστοχεί.


Πώς όμως συνέβη κάτι τέτοιο (και μάλιστα σε έναν μεταπτυχιακό); Ισως να φταίει αυτός ο ατελείωτος Αύγουστος, η παραμονή σε μια πόλη που αδειάζει χωρίς αναστολές, που μελαγχολεί επιδεικτικά, που δεν παρηγορεί τα παιδιά που ξέπεσαν στο χωρίς διακοπές καλοκαίρι. Ισως οι ατελείωτες ώρες εργασίας.

Ισως να είναι η ζέστη από μόνη της. Αιχμηρή, αναπότρεπτη, να τρυπώνει στις αμυχές του σώματος και να τις κάνει ιδρώτα (και ο σήμερα ιδρώτας έμοιαζε για τον Μιχάλη σαν σκέψεις που έλιωσαν και τώρα τρέχουν πάνω στο χαζό του σώμα). Ή ίσως αυτή η διαρκής πολιτική απογοήτευση που έφερε μαζί του το καλοκαίρι. Η απόλυτη έλλειψη προοπτικής, η συνειδητοποίηση πως το αυτονόητο έφτασε να συνορεύει με την ουτοπία. Η επιβεβαίωση πως όλοι οι φόβοι μας ήταν βάσιμοι και πως πολλές φορές η αστοχία δεν έχει περιθώρια διόρθωσης.

Αυτό το μοιρασμένο αίσθημα κούρασης, εξάντλησης και ματαιότητας. Η στιγμή μετά τον πανικό, όταν η σκόνη κατακάθεται πάνω μας κι εμείς μακάρια την κοιτούμε, χωρίς την παραμικρή πρόθεση να τη διώξουμε. «Ισως να μην είμαι ο μόνος που ξύπνησε με αυτό το συναίσθημα», σκέφτηκε, «ίσως να βρίσκονται και άλλοι στην ίδια κατάσταση με εμένα». Για λίγο, του πέρασε από το μυαλό να ρωτήσει τους περαστικούς αν και αυτοί αισθάνονται έτσι. Πολύ γρήγορα όμως εγκατέλειψε το σχέδιο αυτό επειδή το έκρινε χαζό.

«Μπορεί όμως ένας χαζός που έχει αντίληψη της χαζομάρας του να χαρακτηριστεί ως τέτοιος;» σκέφτηκε. Αφού η ίδια η αντίληψη της κατάστασής του θα τον κάνει να προφυλαχτεί από τα αποτελέσματα που η ίδια η κατάσταση γεννά αποτρέποντάς τα (έστω ώς έναν βαθμό). Ναι, για τον έξω κόσμο τουλάχιστον σήμερα ο Μιχάλης δεν ξύπνησε χαζός αλλά όμοιος με τον χθεσινό Μιχάλη. Πρακτικός, ικανός και μεταπτυχιακός.

Αλλά για τον μέσα Μιχάλη -τον Μιχάλη των σκέψεων μέσα στο κεφάλι του Μιχάλη- ο Μιχάλης ξύπνησε διαφορετικός. Η αυτοαντίληψη, η θέαση του εαυτού με χαρακτηριστικά που ο ίδιος ο εαυτός έχει ορίσει ως απεχθή, οι μέσα καθρέφτες, όλα κάνουν τον Μιχάλη να απορεί φτάνοντας στα όρια ενός πλαδαρού πανικού.

«Και τι είναι η εξυπνάδα;», σκέφτηκε. «Πρέπει να δώσω έναν πρόχειρο ορισμό: Η εξυπνάδα είναι η ορθή επιλογή υπό πίεση», είπε. «Να μια έξυπνη σκέψη. Αφού λοιπόν δεν καταφέρνω να νιώσω έξυπνος, ας απολαύσω το γεγονός πως νιώθω πιεσμένος», είπε και απομακρύνθηκε από το άρθρο μας συνεχίζοντας κάπου αλλού τη χαζή του μέρα.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: