Σάββατο 27 Ιουνίου 2015

Θερινό ηλιοστάσιο



Παραμονή της μεγαλύτερης μέρας. Να περιφέρεσαι στο καλοκαίρι και να ξεφυλλίζεις σελίδες παλαιών καταστροφών. Οχι τα γεγονότα, αλλά το χθεσινό αποτύπωμα που φαγώνεται αργά από τον χρόνο, τον απόηχο. Την εμπειρία που επεξεργάστηκε και έγινε μαρτυρία, γραφή, χρώμα. Και να νιώθεις το παρελθόν εκείνο ατόφιο, μα ταυτόχρονα να βρίσκεις κάτι από το δικό σου παρόν. Το παρόν των τελευταίων εβδομάδων. Τα λόγια αυτά που φτάνουν μέχρι σήμερα, παιδιά πολλών ανθρώπων, που έρχονται να μιλήσουν για πολλούς ανθρώπους. Ακόμη και αν δεν διαβαστούν. Μα μη σπαταλάς την πνοή που σου χάρισε τούτη η ανάσα. Είναι σταθερά και μονίμως το όνειρο που ξεπέφτει. Λόγια σε ακανόνιστη σειρά, σχεδόν τυχαία και η ανάγκη να βρεις σε λόγια ειπωμένα κάτι που να μιλάει το παρόν σου. Φυραίνει ο τόπος ολοένα χωματένιο σταμνί.

Και στέκεσαι λίγο έξω από τη θάλασσα. Εσύ, οι σκέψεις (ένα κουβάρι οι δικές σου και οι δάνειες σκέψεις), η θάλασσα με τον όψιμο εκείνο τόνο του Ιουνίου. Και πιο δίπλα ο άνθρωπος που θα μοιραστεί μαζί σου όλα αυτά. Λίγοι άνθρωποι πιο κάτω, μερικά παιδιά να ουρλιάζουν χαμογελαστά, απομεινάρια μιας εργασίας ή ενός διαλείμματος, φωνές του βάθους, ήχοι από άλλες εργασίες, άλλες σκέψεις, άλλες συζητήσεις. Η στιγμή ολόκληρη φωτογραφημένη από το φως της μεγαλύτερης μέρας. Αν κάτι κερδίσαμε απ’ όλη την κατηφόρα των τελευταίων ετών, αυτό είναι τα ρινίσματα του Εμείς. Κάτι σαν κοινή μοίρα ή τύχη έστω. Τον δεσμό που δένει όλα τα παραπάνω μέρη της στιγμής σε κάτι συνεκτικό, έστω σαν διάθεση. Μια αίσθηση πρώτου πληθυντικού σε μια συζήτηση που σε περιλαμβάνει ακόμη και σε χείλη αγνώστων. Μια αίσθηση κοινής πορείας, κοινής συντριβής ή αντίστασης, αυτό το μοιρασμένο θέμα ειπωμένο σε παραλλαγές μιας κοινής μελωδίας παρ’ όλες τις διαφορές. Ο χρόνος σπάει τον δεσμό όπως πάντα και αυτό που ήταν αίσθηση γίνεται τώρα απόηχος μιας σκέψης, πρόχειρη καταγραφή. Και συ σταθερός στο ίδιο σημείο αναρωτιέσαι. Μα πρέπει να βγεις από τούτο τον ύπνο, τούτο το μαστιγωμένο δέρμα. Το παρόν γίνεται συγκεκριμένο.

Αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες μέρες δεν είναι απλώς μια διαπραγμάτευση. Δεν αποτελεί κορύφωση ή σταθμό μιας διαδικασίας, στιγμή συγκεκριμένης σημασίας μέσα σε ένα συνεχές με προκαθορισμένες εκβάσεις. Αυτό που συμβαίνει είναι το τέλος της πολιτικής. Της κουτσουρεμένης εκδοχής της πολιτικής έναντι της οικονομίας. Των επιλογών των λαών έναντι των επιλογών των «θεσμών». Της διαβούλευσης έναντι των διαταγών. Προφανώς δεν βλέπουμε εικόνες τελείως ξένες, τελείως άγνωστες στην ένταση και στη σκληρότητά τους. Αυτό που βλέπουμε είναι η πιο απροκάλυπτη εκδήλωσή τους. Το σταδιακό ξεφλούδισμα του προσωπείου αυτών που ονομάστηκαν πρόχειρα ευρωπαϊκά οράματα και ιδεώδη και για να επιστρέψουμε στον ποιητή και τα πλάγια γράμματα, αυτό που συναντούμε είναι κάτω απ’ την προσωπίδα ένα κενό. Διαταγές, υποβάθμιση, ποδοπάτημα των ανθρώπων από τους αριθμούς.

Και έχω την αίσθηση πως ο πανικός, ο φόβος και η ανάγκη μάς οδηγούν και εμάς στο ίδιο λάθος. Στο να πριμοδοτούμε την επικράτηση της οικονομίας έναντι της πολιτικής. Πανικόβλητοι από το ενδεχόμενο της οικονομικής καταστροφής μας (του καθένα μας χωριστά) έχουμε σταματήσει να αντιλαμβανόμαστε τα δικαιώματα που χάνονται σε κάθε σώσιμό μας. Τις πολιτικές ελευθερίες, τις πολιτικές υποχρεώσεις και τις πολιτικές δυνατότητες.

Και εάν η διαδικασία της διαπραγμάτευσης ξύσει τελείως το φθαρμένο πρόσωπο των προφάσεων, τότε το δίλημμα που θα τεθεί δεν θα είναι το ευρώ ή δραχμή, Ευρωπαϊκή Ενωση ή έξοδος απ’ αυτήν. Θα είναι ξεκάθαρα μια επιλογή ανάμεσα στην πολιτική με την οικονομία της ανοιχτή στη δυσκολία (ακόμα και το μάτωμα) ή την οικονομία με την πολιτική της φιμωμένη από διαταγές. Και αυτό είναι ένα δίλημμα που πρέπει να απαντηθεί από τον καθένα ξεχωριστά, με τη συνείδηση του βάρους που φέρει μια επιλογή ζωής.

Προς το παρόν περιμένουμε δεμένοι σε κάποιο καλοκαίρι. Στην όχθη της στιγμής που πήζει το σκοτάδι. Περιμένοντας μια έστω λίγο μεγαλύτερη μέρα.
(οι στίχοι σε πλάγια είναι δανεισμένοι από τα «Τρία κρυφά ποιήματα» του Γιώργου Σεφέρη και συγκεκριμένα από την ενότητα «Θερινό Ηλιοστάσι»).

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Δεν υπάρχουν σχόλια: