Τρίτη 1 Ιουλίου 2014

Ελληνική σωφρονιστική αποικία




Στην καφκική σωφρονιστική αποικία, ένα μηχάνημα αναλαμβάνει την εκτέλεση του κατηγορουμένου. Ο κατηγορούμενος δεν γνωρίζει τον λόγο για τον οποίο εκτελείται αφού έχει δικαστεί και καταδικαστεί ερήμην του. Το μηχάνημα τρυπάει το σώμα του, εγγράφοντας κυριολεκτικά πάνω του τον νόμο που έχει παραβεί. Ο θάνατος από την αιμορραγία έρχεται ταυτόχρονα με την συνειδητοποίηση του εγκλήματος.

Πρόσφατα παρακολουθήσαμε στο φεστιβάλ Αθηνών την εξαιρετική σκηνική απόδοση του διηγήματος από την ομάδα Σημείο Μηδέν (σκην. Σάββας Στρούμπος). Αυτό που παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην απόδοση είναι πως όλοι οι πρωταγωνιστές, άσχετα από τη θέση τους ή τον ρόλο τους, μοιάζουν να έχουν περάσει από την διαδικασία εγγραφής του νόμου. Τα σώματά τους -ακόμα και αν δεν βασανίστηκαν από το μηχάνημα- γίνονται φορείς της κανονιστικής γραφής. Γυμνοί από το δέρμα της ανθρώπινης ταυτότητας και ντυμένοι με πειθάρχηση συνειδήσεων και συμπεριφορών, φέρουν τον νόμο και την απειλή της εκτέλεσής του. Το μέγεθος της μηχανής έχει καλύψει το μέγεθος του κόσμου. Ο κόσμος εμφανίζεται ως μια σωφρονιστική αποικία.

Κοιτάζοντας το νομοσχέδιο για τις φυλακές υψίστης ασφαλείας μπορεί κανείς εύκολα να αντιληφθεί πως η καθημερινή μας κυριολεξία κάποιες στιγμές μοιάζει να μην απέχει και πολύ από την καφκική μεταφορά. Οι φυλακές τύπου Γ αποτελούν μια εγγραφή στο σώμα της κοινωνίας. Μια απειλή, αρχικά απέναντι στο σύνολο των φυλακισμένων -αφού το κριτήροα μεταφοράς ενός κατηγορουμένου σε αυτές θα είναι η επικινδυνότητα του, ένας όρος αρκετά ευρύς ώστε να χωρέσει τα πάντα. Μια απειλή που θα λειτουργεί ως φόβητρο και άρα ως κανονιστικός όρος κάθε συμπεριφοράς και διεκδίκησης. Κατ’ επέκταση η απειλή αυτή έρχεται να εγγραφεί στον κάθε πολίτη, αφού στην Ελλάδα των πολύμηνων προφυλακίσεων, των επιτάξεων και της ποινικοποίησης των όποιων διεκδικήσεων, ο πολίτης μοιάζει εξ ορισμού ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου. 
 
Το νομοσχέδιο έρχεται να συμπληρώσει και να περιγράψει το σύστημα σωφρονισμού ως τιμωρία. Ο συνωστισμός και οι προφυλακίσεις, οι απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και (τώρα πια) η απομόνωση και η πλήρης στέρηση δικαιωμάτων, γίνονται η δική μας σωφρονιστική αποικία. Ο ‘’κοινωνικός θάνατος’’ των κρατουμένων ορίζει ως απειλή τη ζωή στις κοινωνίες μας.

(στην Εφημερίδα των Συντακτών)




Δεν υπάρχουν σχόλια: