Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2014

W. H. Auden: Ισπανία




Χθες όλο το παρελθόν. Η γλώσσα του μεγέθους
Απλωμένη μέχρι την Κίνα κατά μήκος των εμπορικών αρτηριών·  
Η διάδοση του άβακα και των μεγαλιθικών κατασκευών· 
 Χθες ο υπολογισμός του ύψους από τις σκιές σε κλίματα ηλιόλουστα.

Χθες η καταχώρηση της ασφάλειας σε δελτία,
Η ραβδοσκοπία αναζητώντας ύδατα υπόγεια·
Χθες η εφεύρεση τροχών και ρολογιών, το ημέρωμα των αλόγων.
 Χθες ο ταραχώδης κόσμος των θαλασσοπόρων.   

Χθες η κατάργηση νεράιδων και γιγάντων
Το οχυρό να κοιτάζει την κοιλάδα σαν πέτρινος αετός
                                      Το παρεκκλήσι χτισμένο στο δάσος·
Χθες οι σκαλισμένοι άγγελοι και οι δαίμονες του φόβου·

Η δίκη των αιρετικών ανάμεσα στις πέτρινες στήλες·
Χθες οι θεολογικοί καβγάδες στις ταβέρνες
                        Και οι θαυματουργές ιάσεις στις πυγές·
Χθες τα Σάββατα των μαγισσών. Αλλά σήμερα ο αγώνας.

Χθες η εγκατάσταση των δυναμό και των τουρμπίνων,
Η κατασκευή σιδηροδρόμων στην έρημο της αποικίας·
                        Χτες η κλασσική διάλεξη
Για την καταγωγή του ανθρώπου. Αλλά σήμερα ο αγώνας.

Χθες η πίστη στην απόλυτη αξία τη Ελλάδας,
Η αυλαία που πέφτει πάνω στον θάνατο του ήρωα·
              Χθες η προσευχή στο ηλιοβασίλεμα
Και η λατρεία των τρελών. Αλλά σήμερα ο αγώνας.


Καθώς ο ποιητής ψιθυρίζει, έκθαμβος ανάμεσα στα πεύκα,
Ή εκεί όπου ο λυτός καταρράκτης τραγουδά συμπαγής ή κάθετος
Στον γκρεμό πλάι στον γερτό τον πύργο:
‘’Ω, Όραμά μου. Ω στείλε μου του ναυτικού την τύχη.’’

Και ο ερευνητής εξετάζει με τα όργανά του
Σε επαρχίες απάνθρωπες, το αρρενωπό βακτήριο   
Ή τον γιγάντιο Δία ολοκληρωμένο:
‘’Αλλά οι ζωές των φίλων μου. Ζητώ να μάθω. Ζητώ να μάθω.’’

Και οι φτωχοί, στα παγωμένα καταλύματά τους, αφήνοντας να γλιστρήσουν τα φύλλα της  απογευματινής εφημερίδας:
‘’Η μέρα μας είναι η απώλεια μας, Ω Ιστορία δείξε μας τον χειριστή , τον Οργανωτή, Χρόνε το δροσιστικό ποτάμι’’.

Και τα έθνη συνδυάζουν το κάθε κλάμα, επικαλούνται τη ζωή που σχηματίζει του καθενός τα σπλάχνα και επιβάλει
Τον ιδιωτικό νύχτιο τρόμο:
‘’Μήπως δεν ιδρύσατε την πολιτεία του σφουγγαριού,

‘’Μήπως δεν αναθρέψατε την αχανή στρατοκρατορία του καρχαρία και της  τίγρης, δεν δημιουργήσατε τα θαρραλέα  καντόνια του κοκκινολαίμη;  
Μεσολαβήστε. Ω κατεβείτε σαν περιστέρια,
Σαν  πατεράδες μανιασμένοι ή  σαν πράοι μηχανικοί, αλλά κατεβείτε.’’

Και η ζωή, αν ποτέ της απαντήσει, αποκρίνεται από την καρδιά
Και τα μάτια και τους πνεύμονες, από τα μαγαζιά και τις πλατείες της πόλης.
‘’Ω όχι, δεν είμαι ο υποκινητής·
Όχι σήμερα· Όχι για εσάς. Για εσάς είμαι

‘’Ο πειθήνιος κόλακας, η παρέα στα μπαρ, το εύκολο  θύμα.
Όλα όσα κάνετε είμαι. Ο όρκος σας πως θα είστε
    Καλοί, η εύθυμη ιστορία σας.
Είμαι η φωνή της δουλειάς σας και είμαι ο γάμος σας.   

‘’Ποια είναι η πρότασή σας; Να χτίσω την δίκαιη πολιτεία; Θα το κάνω.
Συμφωνώ. Ή μήπως είναι μια συμφωνία αυτοκτονίας, η αναζήτηση του ρομαντικού θανάτου; Πολύ καλά, δέχομαι, γιατί
Είμαι η επιλογή σας, η απόφασή σας. Ναι είμαι η Ισπανία.’’ 

Πολλοί ακούσαν τη φωνή σε απόμακρες χερσονήσους,
Σε νυσταλέες πεδιάδες, στα αλλιώτικα νησιά των ψαράδων
                                     Ή στην φθαρμένη καρδιά της πόλης
Άκουσαν και αποδήμησαν σαν τους γλάρους ή του λουλουδιού τους σπόρους.

Κόλλησαν σα γρέζια στις μακριές ταχείες που τρεκλίζαν
Μέσα από άδικους τόπους, μέσα  στη 
                                                                  νύχτα, μέσα από σήραγγες αλπικές·  
                                       Διέσχισαν ωκεανούς·
Διαβήκανε φαράγγια. Όλοι προσέφεραν τη ζωή  τους.

Σε αυτό το άνυδρο τετράγωνο, σε αυτό το ακρωτηριασμένο θραύσμα της ζεστής Αφρικής, άτεχνα συγκολλημένο στην εφευρετική Ευρώπη·
Σε αυτό το αυλακωμένο απ τα ποτάμια οροπέδιο,
Οι στοχασμοί μας ενσαρκώνονται·  τα απειλητικά σχήματα του πυρετού μας

Είναι ζωντανά, με ακρίβεια ορισμένα. Γιατί οι φόβοι που μας έκαναν να ανταποκριθούμε στη φαρμακευτική διαφήμιση, στα φυλλάδια χειμερινών κρουαζιέρων
                                             Έχουν γίνει τάγματα εισβολέων·
Και τα πρόσωπά μας, λαξεμένα σε ιδρύματα, αλυσίδες μαγαζιών, ερείπια

Σκορπούν την απληστία τους όπως το εκτελεστικό απόσπασμα και η βόμβα.
Η Μαδρίτη είναι η καρδιά. Οι στιγμές της τρυφερότητάς μας ανθίζουν
                   Σαν το ασθενοφόρο ή τον αμμόσακο·
Οι ώρες της φιλίας μας στον λαϊκό στρατό.

Αύριο, ίσως το μέλλον. Η αναζήτηση του μόχθου
Και η κίνηση των μηχανών·  η σταδιακή μελέτη όλων των Οκτάβων της  ακτινοβολίας·
Αύριο η διεύρυνση της συνείδησης δαμάζοντας τη δίαιτα και την αναπνοή.

Αύριο η επανεφεύρεση της ρομαντικής αγάπης,
οι φωτογραφίσεις των κοράκων·   όλη η απόλαυση κάτω από
                     τον επιτακτικό ίσκιο της Ελευθερίας·
Αύριο η ώρα των εορταστικών πομπών και των μουσικών,

Η όμορφη βουή της χορωδίας κάτω από τον θόλο.
Αύριο η ανταλλαγή συμβουλών για την ανατροφή των σκύλων,
                 Η ενθουσιώδης εκλογή προέδρων                    
Από άξαφνο δάσος χεριών. Αλλά σήμερα ο αγώνας.

Αύριο για τους νέους οι ποιητές να ξεσπούν σαν βόμβες,
Οι βόλτες δίπλα στη λίμνη, οι εβδομάδες της απόλυτης επικοινωνίας·
           Αύριο οι ποδηλατοδρομίες
Στα προάστια τα βράδια του καλοκαιριού. Αλλά σήμερα ο αγώνας.

Σήμερα η σκόπιμη αύξηση των προοπτικών θανάτου,
Η συνειδητή αποδοχή της ενοχής στον αναγκαίο φόνο·
Σήμερα το ξόδεμα των δυνάμεων
Στην μονότονη εφήμερη προκήρυξη και στο βαρετό συλλαλητήριο.                           

Σήμερα η προσωρινή παρηγοριά: το μοιρασμένο τσιγάρο,
Τα τραπουλόχαρτα στον μισόφωτο αχυρώνα, η πρόχειρη μουσική,
                   Τα χυδαία αστεία·  σήμερα
Η τυφλή και πρόχειρη αγκαλιά πριν πληγωθείς.

Τα αστέρια είναι νεκρά. Τα ζώα δεν θα κοιτάξουν.
Μείναμε μόνοι με τον καιρό μας και ο χρόνος είναι λίγος,
             Και η Ιστορία στους ηττημένους
Μπορεί να λέει Αλλοίμονο, μα ούτε βοηθάει ούτε συγχωρεί.
  
(Μάρτης, 1937)

(μετάφραση Θ. Τσ.)

(Στο τεύχος 12, του περιοδικού τα Ποιητικά )
 


Δεν υπάρχουν σχόλια: